پتروگرافی و ژئوشیمی کانسار کرومیت فاریاب و سنگهای مرتبط با آن (جنوب ایران)

کانسار کرومیت فاریاب بخشی از مجموعه اولترامافیک سرخ بند است که در انتهای جنوب شرقی زون سنندج – سیرجان و در حد فاصل شمال غرب زون مکران و در فاصله 30 کیلومتری غرب شهر منوجان واقع شده است. کانسار کرومیت فاریاب شامل معادن فطر 6، نعمت، امیر، رضا، شهریار، شجاعی، عزت، آبشار، سهراب و کرامت می باشد. ذخیره قطعی آن 12411000 تن و ذخیره احتمالی 302500000 تن با عیار متوسط 60-30 درصد برآورد گردیده است. مجموعه اولترامافیک سرخ بند از سمت شرق و شمال شرق توسط گسل معکوس رودان با مجموعه دگرگونی بجگان – دورکان به سن پالئوزوئیک زیرین و از سمت غرب و شمال غرب توسط گسل معکوس دستگرد با بخش پوسته ای توالی افیولیتی به سن لیاس تا ماستریشتین ارتباط دارد. مجموعه اولترامافیک سرخ بند از دو بخش شمالی و جنوبی تشکیل شده است. بخش شمالی شامل دونیت، کرومیتیت، اولیوین کلینوپیروکسنیت، ورلیت، هارزبورژیت، اولیوین وبستریت و وبستریت و بخش جنوبی نیز از هارزبورژیت و اندکی دونیت تشکیل شده است. این سنگ ها عمدتاً از چهار کانی اولیوین، ارتوپیروکسن، کلینوپیروکسن و کرومیت و کانی های ثانویه ای همچون سرپانتین و منیزیت تشکیل شده اند. بافت های موجود در این کانسار به دو دسته: 1- بافت های اولیه (توده ای، لایه ای، نودولار و افشان) 2- بافت های ثانویه(کششی، کاتاکلاستیک و میلونیتی) تقسیم می شوند. مطالعه پتروگرافی مثل کشیدگی و خمیدگی بلورهای کرومیت و کلینوپیروکسن و وجود ماکل کینک باند در سنگ های مختلف کانسار کرومیت فاریاب بیانگر این می باشد که این سنگ ها، مربوط به بخش فوقانی توالی گوشته ای می باشند. کرومیت ها عمدتاً عدسی شکل و گاهی به صورت لایه های ناپیوسته در ابعاد مختلف دیده می شوند. سنگ میزبان دونیتی، شدت بالای سرپانتینی شدن و همراهی آنها با افیولیت ها نشان دهنده تیپ آلپی غنی از کروم این ذخایر می باشد. ترکیب کرومیت موجود در هارزبورژیت ها با (14/40–09/33 cr# =) و tio2 بسیار پایین (wt%1/0 – 01/0) و اولیوین (fo = 90-92) ، ارتوپیروکسن(en = 89-90)، کلینوپیروکسن(di = 95-96) و ترکیب نسبتاً یکنواخت (mg# = 61-64) نشان می دهد که هارزبورژیت ها، سنگ های تهی شده و بازمانده هایی از ماگمای تیپ morb در مراکز گسترش اقیانوسی می باشند. = 45-62 wt%) (cr2o3، مقادیر بالای منیزیم اولیوین(fo = 93)، = 9-20 wt%) ,(mgo81 ~ cr# و مقدار پایین wt% 19/0> tio2در کرومیتیت ها، قابل مقایسه با ماگمای مادر نوع بونینیتی است. ذخایر کرومیتیت احتمالا در محیط سوپراسابداکشن بر اثر واکنشی که بین ماگمای بونینیتی و هارزبورژیت تهی شده روی داده است، در بخش گوشته ای افیولیت شکل گرفته اند.